افزایش عزت نفس در کودکان - بخش پنجم

دسته بندی : تربیت و روانشناسی

کلیپ های مرتبط

تربيت و روانشناسي کودک و نوجوان 13 تا 19 ساله "بخش سيزدهم" (دکتر هلاکويي)

حسادت کودکان

انیمیشن تاثیر گذار کودکان معلول

اصول فرزندپروری (1)

کنجکاوي كودك يك تا سه سال (دکتر هلاکويي)

عدم توانایی یادگیری در کودکان

بی اشتهایی در کودکان (4)

‫انتخاب نام برای کودک ایرانی‌ متولد خارج از کشور

برای داشتن کودک خلاق چطور رفتار کنیم

وسواس (دکتر شهرام اسلامی)

افزایش عزت نفس در کودکان - بخش پنجم
به فرزندتان اجازه دهید تا از خودش اراده و قدرت داشته باشد.
چرا
منازعات بر سر قدرت همواره موجب ایجاد احساس بد در فرزندتان و نیز تضعیف اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس او می‌شوند. این منازعات اغلب شامل بردوباخت در مبارزه و دربرگیرندۀ اراده و اختیار آنان است.
خانواده‌هایی که همواره در دوراهی و با عملکرد بد زندگی می‌کنند، به نظر می‌رسد که همیشه بر سر قدرت مبارزه می‌کنند. والدین دوست دارند که متصدی فرزندانشان باشند و هر آنچه را می‌گویند، بچه‌ها انجام دهند. بچه‌ها می‌خواهند که خودشان مسئول کارهایشان باشند.
زمانی که والدین احساس می‌کنند فرزندشان خارج از اختیار آنان است، به او اجازه نمی‌دهند تا قدرت و نیرویش را نشان دهد و درواقع بچه‌ها در محبس کنترل اسیر می‌شوند. وقتی بچه‌ها احساس می‌کنند که از خود اراده و قدرت ندارند، شروع به مخالفت و تمرد می‌کنند، کج‌خلقی و اوقات‌تلخی می‌کنند، وقتشان را به بیهودگی می‌گذرانند و والدینشان را کلافه می‌کنند.
اگر احساس استقلال در بچه‌ها برای رسیدن به اعتمادبه‌نفس بالا در حال رشد و شکل‌گیری باشد آنان به قدرتمند بودن بیشتر نیاز خواهند داشت. آنان نیاز دارند تا احساس کنند پیوسته در حال کنترل اطرافشان هستند.
کودکان، فرد بزرگسال را به‌عنوان یک شخص قدرتمند، مقتدر و دارای توانایی زیاد می‌بینند و خودشان را شخصی ضعیف و ناتوان می‌پندارند. اما توانایی والدین فقط در کارهای نظیر غذا دادن به کودک، تربیت کردن او، لباس پوشاندن به او و تأمین امنیت او مطرح است. نسبت به اینکه بچه‌ها چگونه قدرت والدینشان را تفسیر می‌کنند، والدین می‌توانند برای آنان نقش قهرمان و یا حاکمانی مستبد را ایفا کنند.

ما همه قدرت را زمانی که متعلق به خودمان است دوست داریم. قدرتی که از طریق زور، ترس یا نفوذ به دست می‌آید، قدرت واقعی نیست. قدرت باید برای خوب عمل کردن به کار رود. قدرتتان را با مهربانی ترکیب کنید.

زمانی که والدین قدرتشان را به فرزندشان واگذار می‌کنند، بچه‌ها نمی‌دانند چگونه آن را به کار ببرند. زمانی که والدین سختگیر، قدرت فرزندانشان را از آنان می‌گیرند، بچه‌ها صدمه می‌بینند. در هر دو روش قدرت تعادل از دست می‌رود و مشکلات مختلفی روی می‌دهد.
قدرت نیازمند تعادل است، البته نه در همۀ مواقع. تعادل قدرت، هماهنگی آن است. مدیریت خوشایند به اعضای خانواده اجازه می‌دهد که همۀ افراد، قدرت شخصی‌شان را حفظ کنند. در ضمن اینکه قدرت رسمی افراد، وظیفه و کار آنان است. البته تعادل قدرت نه‌تنها به خانواده بلکه به کلیۀ ارتباطات گسترش می‌یابد.
والدین باید قدرتشان را برای کمک به فرزندانشان به کار ببرند نه برای آسیب رساندن به آنان. والدین باید درحالی‌که فرزندشان را با شیوه‌های مناسب برای رشد، رویارویی با نیازهایش، بیان احساساتش و داشتن اعتمادبه‌نفس بالا توانا می‌کنند، قدرت شخصی آنان را نیز حفظ کنند.
چطور
کودک نوپا
- خم شوید، زانو بزنید، روی کف اتاق بنشینید یا فرزندتان را روی پایتان بنشانید. بزرگی اندام شما نسبت به او، ممکن است موجب شود تا فرزندتان احساس کوچکی و ناتوانی کند. کودکان اغلب به خاطر اندازۀ کوچک بدنشان و مهارت‌های رشدنیافتۀ کلامی‌شان، احساس کوچکی می‌کنند.
- به فرزندتان آنچه را قرار است اتفاق بیفتد بگویید و این احساس را در او ایجاد کنید که می‌تواند از عهدۀ آن برآید.
- به فرزندتان اجازه دهید که میز غذا خوردنش را خودش کنترل کند و نیز خودش تشخیص دهد چه زمانی سیر شده است.

به فرزندتان قدرت کنترل بیشتری بدهید. اجازه دهید که بیشتر مشارکت داشته باشد و بیشتر مسئول باشد. برای مثال به او بگویید:" از حالا به بعد تو می‌توانی هر وقت که می‌خواهی بخوابی". " یا اگر می‌خواهی می‌توانی تمام شب را بیدار بمانی، اما وقتی من به تو شب‌به‌خیر گفتم، باید در رختخوابت بمانی".

پیش‌دبستانی و سن مدرسه
- بخش مربوط به کودکان نوپا را مرور کنید.
- به فرزندتان اجازه دهید تا کارهایی را که توان انجامش را دارد، به شیوه و روش خودش انجام دهد. او را تشویق کنید تا به خودش متکی باشد. برای مثال بعدازاینکه فرزندتان بستن بند کفشش را یاد گرفت، به او بگویید: من دیگر بند کفش تو را نمی‌بندم، بهتر است که خودت آن را انجام دهی. تو توانایی انجام این کار را داری.
- به فرزندتان اجازه دهید تا خودش دربارۀ غذا خوردنش تصمیم بگیرد. (خوردن تنها روشی است که بعضی بچه‌ها توسط آن احساس قدرتمندی می‌کنند. بی‌توجهی به این مسئله گاهی موجب بی‌اشتهایی، پراشتهایی یا اعتصاب غذا می‌شود.)
- به فرزندتان اجازه دهید خودش مسئول بازی‌هایش باشد.
- به فرزندتان اجازه دهید وقتش را خودش تنظیم کند.
- به فرزندتان اجازه دهید اتاقش را به‌وسیلۀ خودش بچیند و مرتب کند.
- اجازه دهید تا فرزندتان توانایی این را داشته باشد تا در تصمیم‌گیری‌های شما نقش داشته باشد. به‌عنوان‌مثال فرزندتان نمی‌تواند رفتن شما به سر کار را کنترل کند، او احساس بدی دارد و نمی‌تواند ناراحتی‌اش را بیان کند. اجازه دهید تا احساسش را بیان کند
او نمی‌تواند مانع رفتن شما شود ولی می‌تواند هرچند بار که می‌خواهد شما را در آغوش بگیرد یا اینکه می‌تواند تصمیم بگیرد در ماشین در راه رسیدن به خانه باهم به چه آهنگی گوش دهید. با دادن اختیار به او اجازه دهید تا تصمیم بگیرد و به‌این‌ترتیب عزت‌نفس او بالا می‌رود.
- هرگز توانایی او را با انتقاد از او یا توهین به او به‌ویژه در مقابل همسالان و دوستانش، کاهش ندهید.
- اجازه دهید فرزندتان بداند که توانایی‌هایش سرمایه‌اش هستند و قدرت موجب ایجاد مسئولیت می‌شود. فهم، هوش، توانایی حل مسائل، خلاقیت و زیرکی همه اشکالی از قدرت هستند که مسئولانه و باافتخار به کار می‌روند.

از خودتان بپرسید: آیا من فرزندم را تربیت می‌کنم تا از این طریق به یادگیری، رشد و پیشرفتش کمک کنم؟ یا او را تربیت می‌کنم تا آن طوری که می‌خواهم رفتار کند؟

منبع: عزت نفس سالم
افزایش عزت نفس در کودکان - بخش پنجم