پنج گام اصلی برای راهنمایی عاطفه – قسمت دوم
دسته بندی : کودکان و خانواده

کلیپ های مرتبط










پنج گام اصلی برای راهنمایی عاطفه – قسمت دوم گام چهارم: به کودک کمک کنید تا بر عواطفش نام بگذارد. یک گام ساده و بسیار مهم در راهنمایی عاطفه این است که به کودکان کمک کنید تا هر احساسی را که دارند نامگذاری کنند. پنج گام اصلی برای راهنمایی عاطفه – قسمت دوم
پنج گام اصلی برای راهنمایی عاطفه – قسمت دوم
• گام چهارم: به کودک کمک کنید تا بر عواطفش نام بگذارد.
یک گام ساده و بسیار مهم در راهنمایی عاطفه این است که به کودکان کمک کنید تا هر احساسی را که دارند نامگذاری کنند.
نامگذاری بر عواطف قدمبهقدم باهمدلی پیش میرود. والدی فرزندش را گریان میبیند و میگوید: احساس میکنی خیلی غمگینی، مگر نه؟اکنون نهتنها کودک درک شده است، بلکه کلمهای هم برای توصیف احساسی که او را تحت تأثیر قرار داده، پیداکرده است.
پژوهشها نشان میدهند که عمل نامگذاری بر عواطف میتواند اثری آرامشبخش بر دستگاه اعصاب داشته باشد و به کودکان کمک کند تا سریعتر از وقایع ناراحتکننده بهبود بیابند. اگرچه قطعی نیست که این اثر آرامشبخش چگونه رخ میدهد، فرضیه این است که صحبت کردن دربارۀ احساسی که تجربه میکنید، لُبِ چپ مغز را که مرکز زبان و منطق است، درگیر میکند. بهاینترتیب به کودک کمک میشود تا متمرکز گردد و آرام گیرد.
بنابراین به والدها توصیه میشود که به فرزندان خود کمک کنند تا کلماتی را برای شرح احساسشان بیایند. این بدان معنا نیست که به کودک بگوییم باید چه احساسی داشته باشد، بلکه فقط به این معناست که به او کمک کنیم تا واژگانی برای بیان عواطفش داشته باشد.
هرچه کودک دقیقتر احساسش را به زبان آورد، بهتر است. پس ببینید که اگر میتوانید، به او کمک کنید تا حس خود را بهطور دقیق ابراز کند. برای نمونه اگر عصبانی است، شاید احساس سردرگمی، کلافگی، گیجی یا حسادت داشته باشد. اگر غمگین است، شاید احساس رنجیدگی، طردشدگی، خالی بودن یا ناامیدی داشته باشد.
به یاد داشته باشید که ما معمولاً چند عاطفه را باهم حس میکنیم که همین بهخودیخود میتواند بعضی کودکان را آزار دهد. برای نمونه کودکی که به اردو میرود، ممکن است درعینحال که از استقلالش خوشحال است، بترسد که احتمالاً دلش برای خانه تنگ بشود. پدر و مادر در چنین شرایطی میتوانند کودک را راهنمایی کنند تا گسترۀ عواطفش را بررسی کند و او را خاطرجمع کنند که معمولاً دو احساس همزمان داشتن، طبیعی است.
• گام پنجم: ضمن کمک به کودک برای حل مسئله، حد تعیین کنید.
پسازآنکه وقت صرف دادن به کودک و کمک کردن به او برای نامگذاری و درک عواطفش کردید، احتمالاً میبینید که بهطور طبیعی بهسوی روند حل مسئله کشیده میشوید. این روند میتواند تا پنج گام داشته باشد: تعیین حد، تعیین اهداف، تفکر دربارۀ راهحلهای ممکن، سنجش راهحلهای پیشنهادی بنا بر معیارهای خانواده، کمک به فرزند برای انتخاب یک راهحل.
در مورد کودکان خردسال، بهویژه حل مسئله، معمولاً با این شروع میشود که والد برای رفتار نامناسب حد تعیین میکند. برای نمونه، حوصلۀ کودک سر میرود و این احساس منفی را به شیوۀ نامناسبی؛ مثلاً زدنِ یک همبازی، شکستن یک اسباببازی یا ناسزاگویی نشان میدهد.
پسازآنکه والد عاطفۀ پشت این رفتار بد را تشخیص میدهد و میپذیرد و به کودک کمک میکند تا بر آن نام گذارد، میتواند دقت کند که کودک متوجه شود که برخی رفتارها نامناسباند و قابلتحمل نیستند. آنگاه والد میتواند کودک را هدایت کند تا فکر کند چه راههای مناسبتری برای رویارویی بااحساس های منفی وجود دارند.
والد چه رفتارهایی را باید محدود کند؟
والدها دربارۀ مجموعه قوانینی بر مبنای سه محدودۀ رفتاری؛ محدودۀ سبز، محدودۀ زرد و محدودۀ قرمز فکر کنند.
محدودۀ سبز رفتاری را شامل میشود که مجاز و مطلوب است. ما دوست داریم فرزندانمان اینگونه رفتار کنند و درنتیجه در این حیطه به آنها آزادی کامل میدهیم.
محدودۀ زرد رفتارهای نامطلوبی را شامل میشود که به دو دلیل قابلتحمل هستند. دلیل اول آزادی عمل برای مبتدیان است. فرزند چهارسالهتان نمیتواند در تمام مدت سخنرانی ساکت بنشیند، اما شما انتظار دارید که بهمرورزمان بهتر شود. دلیل دوم آزادی عمل برای دورههای دشوار است. یک کودک پنجساله هر وقت تب میکند، قشقرق به راه میاندازد. ممکن است این رفتارها را نپذیرید و باید نارضایتیتان را به فرزندتان اطلاع دهید؛ اما میتوانید این رفتارها را تحملکنید و به فرزندتان بگویید که به علت وجود شرایطی غیرعادی چنین رفتاری را تحمل میکنید.
محدودۀ قرمز شامل رفتاری است که بههیچوجه قابلتحمل نیست، رفتارهایی که برای فرزندتان یا دیگران پرخطر است. همچنین کارهای غیرقانونی؛ کارهایی که ازنظر شما غیراخلاقی و بیادبی، یا ازنظر اجتماعی غیرقابلقبول است.
مادرها و پدرها هنگام تعیین حد برای رفتار نامناسب، باید به کودک بفهمانند که در صورت پیروی از قوانین یا شکستن آنها باید در انتظار چه پیامدهایی باشند. پیامدهای رفتار خوب میتواند توجه مثبت، تعریف و تحسین، امتیاز یا جایزه باشد. پیامدهای بدرفتاری میتواند بیاعتنایی، از دست دادن امتیاز یا جریمه باشد. هنگامیکه پیامدها ثابت، عادلانه و در ارتباط با بدرفتاری باشد، کودکان بهتر پاسخ میدهند.
منبع: کلیدهای پرورش هوش عاطفی در کودکان و نوجوانان
پنج گام اصلی برای راهنمایی عاطفه – قسمت دوم